سیری در کتاب شریف کافی
کتاب عقل و جهل(1)
اولین بخش جلد اول کافی«کتاب عقل و جهل» می باشد، این بخش ،همان طور که از نام آن پیداست، حاوی احادیثی در موردفضیلت و جایگاه عقل و مذمت جهل می باشد. کتاب عقل و جهل مشتمل بر 36 حدیث از معصومین علیهم السلام است که در ضمن آنها به مطالب گوناگونی اشارت رفته است.عمده موضوعات مطرح شده در این کتاب عبارتند از
- آفرینش عقل و ادبار و اقبال آن.
- نقش محوری عقل در دین و صفات اخلاقی چون حیاء.
- تبیین بعد عملی و کاربردی عقل مبنی بر اینکه عقل مبنای عبودیت و اکتساب بهشت است و آنچه از ظالمان و حیله گرانی چون معاویه و ... سر می زند شیطنت است نه عقل.
- دوست واقعی انسان عقل و دشمن حقیقی اش جهل است.
- مبنا و ملاک دینداری و اعطای پاداش از جانب خدای متعال تعقل است و عاقلان اهل دیانت و توحید هستند.
- بزرگترین بهره الهی عقل است و خواب عاقل از شب زنده داری جاهل برتر است.
- عقل حجت باطنی الهی است و آرزوهای بیهوده و شهوات و بیهوده گویی عقل را فاسد می گرداند.
- عاقل به دنیا دل نمی بندد و از گناه و معصیت پرهیز می کند.
- عمل کم از عاقل پذیرفته می شود و عمل بسیار از جاهل قبول نمی گردد.
- عقل اولین موجود از روحانیون است که خدای سبحان از نور خویش آفریده است. جهل نیز از دریای تلخی و ظلمت آفریده شده و عقل و جهل هر کدام 75 شعبه و سرباز دارند(جنود عقل و جهل).
- رسول خدا صلی الله علیه و آله هرگز با کنه عقلش با مردم سخن نگفت و همواره به اندازه عقل و فهم آنان سخن می گفت.
- کثرت صلات و صدقه و حج( و اعمال خیر) برای کسی که عقل خویش را به کار نبندد رفعت و رشدی به همراه ندارد.
- عقل رکن وجود آدمی و راهنمای مومن است. و فقری شدید تر از جهل نیست.
- فقدان عقل فقدان حیات است و جاهل فقط با مردگان قابل مقایسه است.
- دیندارِ فاقد عقل ،مورد اعتنا و افتخار نیست.
به زودی انشاالله محتوای برخی روایات این کتاب را بیشتر توضیح خواهیم داد.
